De Zonnewijzer in het Prinsenhof in Groningen wordt wel de mooiste van Nederland beschouwd. Hij staat boven de poort die toegang geeft tot de renaissancetuin uit 1626 en is gericht naar de binnenkant van die tuin. De zonnewijzer dateert van 1731 als hij een oudere vervangt. In het begin van de 20e eeuw is hij daar enkele jaren weggeweest, maar hij staat er nu weer en is sinds 1983 gerestaureerd. De poort waarop de zonnewijzer staat is in 1953 hersteld. De poort ontleent zijn naam aan de zonnewijzer die erboven is aangebracht. De Latijnse tekst bij de zonnewijzer betekent: De vergane tijd is niets, de toekomende onzeker, de huidige wankel. Zorg dat je die van jou niet verspilt.

Op de buitenste rand van de zonnewijzer is de plaatselijke tijd te zien. Deze plaatselijke tijd wordt aangehouden tot midden negentiende eeuw. Hierna wordt de tijd in heel Nederland gelijkgetrokken. De Romeinse cijfers geven de hele uren aan en de omlijsting met kleine cijfers de minuten. Als de zon op z'n hoogste punt staat is het twaalf uur. De plaatselijke tijd loopt gemiddeld 34 minuten voor op de Midden-Europese tijd. In november loopt deze 18 minuten voor en in februari 54 minuten. Tijdens de zomertijd komt hier nog een uur bij. In de poollijst zit een verdikking. De schaduw hiervan valt op een aantal goudkleurige lijnen die de lengte van de dagen aangeeft. De rode lijnen geven aan hoelang de zon geschenen heeft. Dit zijn de Babylonische uren, waarbij de tijd gemeten wordt vanaf zonsopkomst. De zwarte lijnen geven de Italiaanse uren aan. Deze telling geeft het aantal uren vanaf zonsondergang aan.

Het Prinsenhof is de ambtswoning van de prins-stadhouder in Groningen geweest. In oude kronieken schrijft men over "een zonnewijzer van wakkere groote, wiens gelijken van konst en uitvindinge in geheel Nederland niet te vinden zal zijn...." Ook de makers worden genoemd: Cremers en Doornbusch, "...twee treffelijke Groninger konstenaren en groote beminnaren der wiskunde." De hedendaagse bezoekers van de tuin staan nog steeds in bewondering voor de praal van de zonnewijzer. Waartoe het ingewikkelde lijnenspel dient, weten zij meestal niet.

In de tuin bevindt zich een theeschenkerij, die bij mooi weer geopend is. De Prinsentuin is verder bekend vanwege het jaarlijkse evenement Dichters in de Prinsentuin waarbij bekende en onbekende dichters hun werk voorlezen in de open lucht.

De werking van een zonnewijzer is vrij ingewikkeld. Willy Leenders, Zonnewijzerdeskundige heeft in 2009 een goede poging gedaan de werking ervan uit te leggen. Ook hij geeft aan dat de zonnewijzer in Groningen de mooiste in Nederland.

Noten, bronnen en literatuur:   1. Wikepedia. 2. Willy Leenders.

Deze pagina maakt deel uit van www.nazatendevries.nl. Aan bovenstaande tekst is de uiterste zorgvuldigheid besteed. Desondanks kunnen er best fouten voorkomen. Constateer je fouten en/of heb je vragen, correcties, aanvullingen......... geef die dan even aan mij door via mijn E-mail adres. Laat ook eens een bericht achter in het Gastenboek. Hoogeveen, 9 april. 2010 Revisie: 31 december 2014 Update: 11 juni 2020 Update: 9 april 2021 Samenstelling: © Harm Hillinga ↑ Top